Rối loạn tủy sống là những tình trạng gây thiệt hại và suy thoái cho tủy sống. Những tình trạng này có thể bao gồm:
- U tủy sống
- Hẹp ống sống
- Đĩa đệm thoát vị
- Mủ tụ
- Máu tụ
- Gãy xương sống
- Thoái hóa đĩa đệm
Tủy sống là một cấu trúc dạng ống gồm một bó các sợi thần kinh kéo dài từ gốc não đến phía sau lưng. Tủy sống truyền tải các thông điệp từ não đến phần còn lại của cơ thể. Tủy sống nằm bên trong cột sống (xương sống). Tủy sống được chia thành bốn khu vực, bất kỳ khu vực nào cũng có thể bị ảnh hưởng bởi các rối loạn tủy sống. Những khu vực này bao gồm:
- Vùng cổ (cổ)
- Vùng thắt lưng (phần trên lưng)
- Vùng ngực (phần dưới lưng)
- Vùng cụt (chậu)
Các dây thần kinh tủy nối với các khu vực cụ thể của cơ thể thông qua những khoảng trống trong cột sống. Các dây thần kinh tủy có hai rễ thần kinh:
- Rễ vận động: Truyền tín hiệu từ tủy sống đến cơ để kích thích chuyển động.
- Rễ cảm giác: Truyền thông tin cảm giác như cảm giác chạm, đau và nhiệt độ từ cơ thể đến tủy sống.
Các rễ cảm giác truyền tin nhắn đến những khu vực khác nhau trên bề mặt da, gọi là các dermatome. Mất cảm giác ở dermatome nào đó có thể là chỉ báo của một rối loạn tủy sống và cho phép bác sĩ xác định chính xác khu vực nào của tủy sống bị tổn thương.
Các triệu chứng của rối loạn tủy sống
- Yếu hoặc liệt chi
- Mất cảm giác
- Thay đổi phản xạ
- Mất kiểm soát đi tiểu hoặc đại tiện
- Co cơ không kiểm soạt được
- Đau lưng
Nguyên nhân của rối loạn tủy sống
Các rối loạn tủy sống có thể bắt nguồn từ bên ngoài hoặc bên trong tủy sống. Tổn thương từ bên ngoài tủy sống được gây ra do nén tủy sống hoặc chấn thương. Tủy sống có thể bị nén do gãy xương, thoái hóa cột sống hoặc các bất thường như máu tụ, u tủy hoặc đĩa đệm thoát vị.
Tổn thương từ bên trong tủy sống có thể do nhiều rối loạn như:
- Các khoang chứa chất lỏng
- Tắc nghẽn cung cấp máu
- Thiếu vitamin
- Bệnh tự miễn
- Bệnh MS
- Giang mai
Chẩn đoán rối loạn tủy sống
Khám lâm sàng cẩn thận và xem xét tiền sử bệnh là bước đầu tiên trong chẩn đoán rối loạn tủy sống.
Các xét nghiệm chẩn đoán khác mà bác sĩ có thể chỉ định bao gồm:
- Chụp X-quang để kiểm tra gãy xương hoặc u
- Chụp cộng hưởng từ cột sống hoặc chụp cắt lớp vi tính cột sống để xác định các khu vực bị ép trong ống sống
- Chụp myelography để xác định vị trí và sự hiện diện của các bất thường ở tủy sống
- Điện cơ đồ để xác định chính xác rễ thần kinh bị ảnh hưởng
Điều trị các rối loạn tủy sống
Điều trị các rối loạn tủy sống phụ thuộc vào vị trí và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Đối với một số trường hợp, nguyên nhân có thể không thể đảo ngược được, nhưng điều trị theo hướng dẫn của đội ngũ chăm sóc sức khỏe sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng tiếp theo.
Điều trị các rối loạn tủy sống có thể bao gồm:
- Vật lý trị liệu hoặc liệu pháp nghề nghiệp
- Điều chỉnh hoạt động
- Phẫu thuật khi cần thiết
- Sử dụng thuốc để kiểm soát các vấn đề như:
- Rối loạn đại tiện và tiểu tiện
- Đau
- Co cứng cơ
- Huyết áp
- Các vấn đề sức khỏe khác
Theo dõi chăm sóc tiếp theo với chuyên gia vật lý trị liệu và phục hồi chức năng để hỗ trợ và giám sát kế hoạch phục hồi chức năng dài hạn.